Creativity Methods
- /
NAF Tekniği
NAF tekniği, bir grup fikir arasından, en yeni, en çekici ve en uygulanabilir olanı belirlemeyi amaçlayan bir fikir seçme yöntemidir.
Açıklama
NAF tekniği, bir grup fikirden en Yeni(New), Çekici(Appealing) ve Uygulanabilir(Feasible) olanı belirlemeyi amaçlayan bir fikir seçme yöntemidir. Bu yöntemin amacı temel olarak fikirleri puanlamak ve bunları sürdürmeye mi yoksa uygulamaya mı daha uygun olduğuna karar vermektir. Ayrıca NAF, bir fikri geliştirirken veya uygularken başarı şansını artırmak için alternatifleri görmenizi sağlar. NAF kriterleri ayrıca diğer değerlendirme kriterleri ile değiştirilebilir veya tamamlanabilir.
Nereden Geliyor?
NAF tekniğinde çözümler, yenilik, çekicilik ve işlevsel yararlarına göre analiz edilir. Bu teknik, belirli fikirlerle ilgili içgüdüsel duyguları ölçmek için tasarlanmıştır ve dolayısıyla katılımcının içgüdülerine ve yargılarına bağlıdır. Bu yöntem, herhangi bir yaratıcı düşünce için başarı olasılığı hakkında genel bir fikir geliştirir.
Hangi Amaçla kullanılmaktadır?(Mühendislik Eğitiminde)
Fikirleri seçmek için, her bir nitelik için 1-10 arasında bir ölçekte görüş ve kanıtlara dayalı olarak sıralama ve notlar verilir. Fikirleri sıralamak için şu soru dikkate alınmalıdır: Yenilik - Fikir ne kadar yeni? Bu durum için yeni değilse, muhtemelen çok yaratıcı çekicilik değildir - Bu bir çözüm olarak ne kadar çekici? Sorunu tamamen çözüyor mu? Yoksa sadece kısmi bir çözüm mü? İşlevsellik - Bunu uygulamaya koymak ne kadar mümkün? Bir zaman makinesi kullanmak gerçekten çekici bir çözüm olabilir, ancak gerçekten uygulanabilir mi? Oylama süreci tamamlandıktan sonra aşağıdaki yorumlar dikkate alınacaktır: Bir fikir yeni değilse, çekici değilse ve çok uygulanabilir değilse, uygulamanın zayıf olması daha olasıdır. Bir fikir son derece yeniyse, son derece çekiciyse ancak çok uygulanabilir değilse, yaratıcı çözümlerle işlevselliğin geliştirilip geliştirilemeyeceğini görmek için fikri daha da ileriye götürmeye değer. Bir fikrin ortalama çekiciliği 5'ten fazla puan alıyorsa, araştırmaya değerdir. Sorun ve olası çözümler hakkında daha fazla araştırma ve bilgi edinmenin, fikrin çekiciliğini artırması mümkündür.
Fikir |
Yenilik |
Çekicilik |
Uygulanabilirlik | Puan |
Titreme |
5 | 4 | 2 | 11 |
Gizleme |
5 | 5 | 4 | 14 |
Hedeften sapmış |
3 | 4 | 4 | 11 |
Kaçamak Hareketler |
5 | 5 | 4 | 14 |
Kullanıcı Girdisi |
1 | 2 | 5 | 8 |
Tablo 1. İkili Karşılaştırma Tablosu Örneği
Mühendislikte NAF'ın uyarlanmış gelişmiş bir uygulaması, bir ikili karşılaştırma tablosudur (PCC). Bu tür çizelgeler, yeni ürünlerin tasarım konseptlerini belirli hedeflere göre derecelendirerek birbirlerine karşı değerlendirmek için kullanılır. Öğelerin göreceli önemini anlamaya yardımcı olurlar. Yine, değerlendirme içgüdüsel duygulara dayalı olacaktır. Örnek bir PCC şöyle görünebilir:
Hedefler |
Maliyet |
Taşınabilirlik |
Elverişlilik |
Dayanıklılık |
Puan |
Maliyet |
---- | 0 | 0 | 1 | 1 |
Taşınabilirlik |
1 | --- | 1 | 1 | 3 |
Elverişlilik |
1 | 0 | --- | 1 | 2 |
Dayanıklılık |
0 | 0 | 0 | --- | 0 |
Tablo 2. Dym, Little ve Orwin'den alıntılan tablo (2013, s. 63)
Bir PCC'de, bir sütundaki öznitelik satırdaki özniteliğe tercih edildiğinde 0 eklenir ve bir satırdaki öznitelik bir sütundaki özniteliğe tercih edildiğinde 1 eklenir. Ardından, öğelerin toplamı hesaplanır.
Nasıl uygulanır?
Hazırlık:
- Boş kartlar hazırlayın ve kartları katılımcılara açık hale getirin.
- Uygulama sürecini kolaylaştırmak için bir gönüllü belirleyin veya bu rolü kendiniz üstlenin.
Uygulama:
1. Her fikir, yenilik, çekicilik ve uygulanabilirlik için 1 ila 10 arasında puanlanmalıdır:
2. Her bir fikir gruba/gruplara okunmalıdır.
3. Gruptan Yenilik, Çekicilik ve Uygulanabilirlik için oy vermelerini isteyin. 1(en düşük) ile 10 (en yüksek) arasında bir puan verilmesi gerektiğini belirtiniz. Bu tamamen özneldir.
4. Her katılımcı, üç puanı da tek bir karta yazmalı ve kolaylaştırıcıya iletmelidir.
5. Kolaylaştırıcı her fikir için oy kartlarını toplar ve bunları ilgili fikir kartının yanına koyar.
6. Tüm fikirler değerlendirilip oylanana kadar devam edilir.
7. Kolaylaştırıcı fikirleri birer birer gözden geçirmelidir.
8. Her fikir için Yeni, Çekicilik ve Uygulanabilirlik için ortalama bir puan hesaplanmalıdır. Bu daha sonra grupla paylaşılmalı ve tartışılmalıdır.
9. Her bir parametrede, özellikle uygulanabilirlikte ne kadar değişiklik elde ettiğinizi görmek için verileri analiz ediniz. Fikirlerin hepsine yönelik puanlama tamamlanana(Bkz. Madde3) kadar her seferinde bir fikir devam ettirin.
10. Grubun, keşfedilen tüm fikirler hakkında genel bir tartışma yapmasını ve bir dizi sonuç ve eylemde bulunmasını sağlayın.
İpuçları:
Her bir potansiyel çözüm/fikir için aldığınız puanların ardından çözümlerinizi/fikirlerinizi kolayca sıralayabilir ve düzenleyebilirsiniz. Her katılımcı, kategoriler için puanını oylama işlevi görecek ayrı bir karta yazmalıdır. Fikir içinde bulunduğumuz dünya için yeni olmayabilir ancak sizin için tamamen yeniyse, fikre 10 puan verebilirsiniz. Eğer fikir yeni değilse 1 puan verebilirsiniz.
İhtiyaç duyulan materyal ve ekipmanlar
- NAF tablosu/şablonu
- katılımcı başına bir kalem
Kaynaklar
Kaynakça
Kitaplar
Dym, C. L., Little, P. and Orwin, E. J. (2013), Engineering Design: A Problem-Based Introduction, 4th ed. Wiley.